Tầm quan trọng của việc đo lường chính xác trong gia công cơ khí

1. Độ chính xác trong gia công cơ khí là gì?

Độ chính xác trong gia công cơ khí là khả năng đạt được kết quả sản xuất gần giống với thiết kế hoặc yêu cầu kỹ thuật của một sản phẩm cơ khí, được đo lường bằng các sai số đo lường trong quá trình gia công. Độ chính xác là một yếu tố quan trọng trong sản xuất cơ khí, đặc biệt là trong các ngành công nghiệp đòi hỏi độ chính xác cao như hàng không, ô tô, điện tử, chế tạo máy móc chính xác,...

Độ chính xác trong gia công cơ khí được đo lường bằng các đơn vị đo lường như micromet (µm), milimet (mm), inch (in), hoặc các đơn vị đo lường khác tương ứng với từng hệ đo lường khác nhau.

1.1 Chỉ số dung sai trong gia công cơ khí

Chỉ số dung sai (tolerance) trong gia công cơ khí là khoảng chấp nhận được giữa kích thước hoặc đặc tính của một sản phẩm gia công và giá trị đặc tính được đưa ra trong thiết kế hoặc yêu cầu kỹ thuật. 

Chỉ số dung sai được quy định trong các tiêu chuẩn kỹ thuật, bản vẽ kỹ thuật hoặc yêu cầu của khách hàng. Nó thường được biểu thị dưới dạng một cặp giá trị, bao gồm giá trị tối đa và giá trị tối thiểu, khoảng giữa giá trị tối đa và tối thiểu là phạm vi dung sai.

Chỉ số dung sai trong gia công cơ khí có vai trò quan trọng trong xác định độ chính xác của sản phẩm gia công. Nếu sản phẩm vượt quá phạm vi dung sai, nó sẽ không đáp ứng được yêu cầu kỹ thuật và có thể bị từ chối. Ngược lại, nếu sản phẩm nằm trong phạm vi dung sai, nó được coi là đạt đủ độ chính xác.

1.2 Các yếu tố đánh giá độ chính xác trong gia công cơ khí

Có một số yếu tố quan trọng để đánh giá độ chính xác trong gia công cơ khí, bao gồm:

• Sai số đo lường: Là sai số do đo lường không chính xác của các kích thước hoặc đặc tính của sản phẩm gia công phụ thuộc vào độ chính xác của các dụng cụ đo lường, phương pháp đo lường, và người thực hiện đo lường.
• Sai số gia công: Là sai số do quá trình gia công cơ khí không hoàn toàn chính xác, phụ thuộc vào nhiều yếu tố như độ cứng của vật liệu gia công, độ cắt của dụng cụ cắt, độ chính xác của máy móc và thiết bị gia công, và kỹ năng của công nhân thực hiện gia công.
• Độ chính xác của thiết bị gia công: Là yếu tố quan trọng đánh giá độ chính xác của sản phẩm gia công. Các máy móc và dụng cụ gia công cần được đảm bảo độ chính xác cao để đạt được độ chính xác mong muốn trong quá trình gia công cơ khí.
• Quá trình kiểm soát chất lượng: Đóng vai trò quan trọng trong đánh giá độ chính xác của sản phẩm gia công, đảm bảo rằng sản phẩm gia công đạt đúng các yêu cầu kỹ thuật và các chỉ số dung sai quy định.
• Thiết kế sản phẩm: Thiết kế sản phẩm cần đúng các yêu cầu kỹ thuật, đúng các khoảng dung sai quy định, và cân nhắc đến khả năng gia công của công nghệ và thiết bị gia công.
• Kỹ năng của công nhân: Công nhân thi công cần có kiến thức và kỹ năng về quá trình gia công, sử dụng máy móc, đo lường, và kiểm soát chất lượng để đạt được độ chính xác mong muốn.

1.3 Các cấp độ chính xác trong gia công cơ khí

Có nhiều cấp độ chính xác khác nhau trong gia công cơ khí, từ cấp độ thấp đến cấp độ cao, tùy thuộc vào yêu cầu kỹ thuật của sản phẩm và khả năng của công nghệ và thiết bị gia công. 

• Cấp độ chính xác thông thường: Là cấp độ chính xác thấp, thường được áp dụng trong các sản phẩm không đòi hỏi độ chính xác cao.
• Cấp độ chính xác chung: Là cấp độ chính xác trung bình, thường được sử dụng trong các sản phẩm có yêu cầu độ chính xác trung bình như các sản phẩm gia công chung, đồ gia dụng, hoặc các bộ phận máy móc đơn giản.
• Cấp độ chính xác cao: Là cấp độ chính xác cao, thường được sử dụng trong các sản phẩm đòi hỏi độ chính xác cao như các bộ phận máy móc phức tạp, dụng cụ đo lường, thiết bị y tế, hoặc các bộ phận máy bay, tàu thủy.
• Cấp độ chính xác chính xác nhất: Là cấp độ chính xác cao nhất, thường được sử dụng trong các sản phẩm đặc biệt yêu cầu độ chính xác cực cao như các bộ phận máy bay, tàu thủy, phụ tùng điện tử, hay các ứng dụng công nghệ cao như máy tính, thiết bị y tế chính xác, công nghệ vũ trụ.

2. Các nguyên nhân ảnh hưởng đến độ chính xác trong gia công cơ khí

Có nhiều nguyên nhân có thể ảnh hưởng đến độ chính xác trong gia công cơ khí bao gồm: độ ổn định của thiết bị gia công, chất lượng của nguyên liệu và vật liệu gia công, các sai số gia công, kỹ năng và kinh nghiệm của nhân công và điều kiện môi trường

2.1 Độ ổn định của thiết bị gia công

Độ chính xác của sản phẩm gia công phụ thuộc vào độ ổn định của thiết bị gia công bao gồm: máy móc, dụng cụ cắt, dụng cụ đo, và các hệ thống điều khiển. Nếu thiết bị không hoạt động ổn định, có độ rung, độ lệch hoặc độ mài mòn cao, thì độ chính xác của sản phẩm sẽ bị ảnh hưởng.

2.2 Chất lượng của nguyên liệu và vật liệu gia công

Chất lượng của nguyên liệu và vật liệu gia công cũng ảnh hưởng đến độ chính xác của sản phẩm gia công. Nếu nguyên liệu hoặc vật liệu gia công có độ dày không đồng đều, độ cứng khác nhau, hay có lỗ hổng, nứt, hoặc các đặc tính không đồng nhất khác, thì độ chính xác của sản phẩm sẽ bị ảnh hưởng.

2.3 Các sai số gia công

Các sai số trong quá trình gia công là nguyên nhân ảnh hưởng đến độ chính xác của sản phẩm. Các sai số có thể bao gồm sai số địa hình, sai số công nghệ, sai số do chế độ hoạt động của máy móc, sai số do sai khớp giữa các bộ phận, hay sai số do sự biến dạng của vật liệu gia công trong quá trình gia công.

2.4 Kỹ năng và kinh nghiệm của nhân công

Kỹ năng và kinh nghiệm của nhân công thực hiện quá trình gia công cũng ảnh hưởng đến độ chính xác của sản phẩm. Nếu nhân công không có đủ kỹ năng và kinh nghiệm trong việc định vị, thiết lập máy, hoặc điều khiển quá trình gia công, thì độ chính xác của sản phẩm sẽ bị giảm đi.

2.5 Điều kiện môi trường

Điều kiện môi trường như nhiệt độ, độ ẩm, độ rung, và sạch sẽ của môi trường cũng có thể ảnh hưởng đến độ chính xác của sản phẩm. Nhiệt độ và độ ẩm không ổn định có thể làm thay đổi kích thước và hình dạng của sản phẩm khi gia công.

=> Xem thêm: TOP 4 THƯƠNG HIỆU MÁY CNC NỔI TIẾNG CỦA NHẬT BẢN

3. Những lợi ích của việc đo lường chính xác trong gia công cơ khí

Việc đo lường chính xác trong gia công cơ khí đem lại nhiều lợi ích quan trọng trong gia công, nhằm đảm bảo chất lượng của sản phẩm và lợi ích của doanh nghiệp.

3.1 Đảm bảo chất lượng sản phẩm

Nếu sản phẩm đạt độ chính xác yêu cầu, nó sẽ đáp ứng các tiêu chuẩn kỹ thuật và yêu cầu của khách hàng, giúp đảm bảo tính đồng nhất, đáng tin cậy và ổn định của sản phẩm.

3.2 Giảm lãng phí và tiết kiệm nguyên liệu

Khi đo lường chính xác, người gia công có thể điều chỉnh quá trình gia công để đạt đúng kích thước và độ chính xác yêu cầu, giúp tránh việc gia công quá mức hoặc gia công không đạt yêu cầu, từ đó giảm lãng phí nguyên liệu và tăng hiệu quả sử dụng nguyên liệu.

3.3 Tính lặp lại cao

Tính lặp lại cao đồng nghĩa với việc sản phẩm có thể được sản xuất nhiều lần với chất lượng và độ chính xác như nhau, giúp đảm bảo tính ổn định của sản phẩm và đồng nhất trong các lô hàng sản xuất.

3.4 Kiểm soát quá trình tốt

Bằng cách đo lường các thông số quan trọng, người gia công có thể theo dõi quá trình gia công, phát hiện sớm các sai số, điều chỉnh quá trình gia công để đảm bảo độ chính xác của sản phẩm.

3.5 Đảm bảo an toàn

Các sản phẩm không đạt yêu cầu độ chính xác có thể gây ra rủi ro an toàn, ảnh hưởng đến tính an toàn của sản phẩm hoặc thiết bị sử dụng.

=> Xem thêm: CÁC LOẠI MÁY GIA CÔNG KIM LOẠI THÔNG DỤNG HIỆN NAY

4. Các loại máy nên sử dụng để đảm bảo độ chính xác trong gia công cơ khí

Có nhiều loại máy móc và thiết bị được sử dụng trong gia công cơ khí để đảm bảo độ chính xác trong gia công cơ khí, tùy thuộc vào công đoạn gia công và yêu cầu cụ thể của sản phẩm. 

4.1 Máy tiện CNC

Máy tiện CNC là loại máy sử dụng công nghệ điều khiển số để gia công các chi tiết cơ khí với độ chính xác cao. Máy tiện CNC có khả năng gia công các chi tiết với các đường cong phức tạp và kích thước chính xác, giúp đạt được tính đồng nhất và tính lặp lại cao trong quá trình sản xuất.

4.2 Máy phay CNC

Máy phay CNC là một loại máy công cụ CNC được sử dụng rộng rãi trong gia công cơ khí để gia công các chi tiết phức tạp với độ chính xác cao. Máy phay CNC giúp đạt được bề mặt và đường cong chính xác, đồng nhất và tính lặp lại cao trong quá trình gia công.

4.3 Máy đo độ chính xác

Máy đo độ chính xác đo lường 3D, máy đo độ chính xác đo lường đường kính, đo chiều dài, đo góc, giúp đo lường các thông số quan trọng của sản phẩm để đảm bảo độ chính xác theo yêu cầu kỹ thuật.

4.4 Thiết bị kiểm tra và đo đạc cơ khí

Các thiết bị kiểm tra và đo đạc cơ khí như máy đo độ chặt, máy đo độ bẹn, máy đo độ cao, máy đo độ vuông góc, máy đo độ tròn,... đều là các công cụ hỗ trợ quan trọng để đảm bảo độ chính xác trong quá trình gia công cơ khí.

4.5 Các dụng cụ cắt, mài, khoan chính xác

Các dụng cụ cắt, mài, khoan chính xác như dao tiện, dao phay, mũi khoan, mũi mài,... cũng đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo độ chính xác của sản phẩm trong quá trình gia công.

=> Xem thêm: CÁC DÒNG MÁY CHẾ BIẾN GỖ PHỔ BIẾN

Xác định được độ chính xác trong gia công cơ khí rất quan trọng vì điều này sẽ giúp đảm bảo được chất lượng sản phẩm, sản phẩm được gia công với độ chính xác cao sẽ đáp ứng được yêu cầu kỹ thuật, đạt đúng kích thước, hình dạng, đường cong, bề mặt cần thiết. Điều này đồng nghĩa với việc sản phẩm sẽ hoạt động đúng chức năng, độ bền cao, giảm thiểu lỗi sản phẩm, từ đó nâng cao uy tín của nhà sản xuất. Hãy truy cập vào máy CNC ANT để không bỏ lỡ những thông tin mới nhất nhé!